Home Apen-ABC Berberaap

Uiterlijk

Berberapen hebben een bruingele, dikke vacht. Die beschermt ze goed tegen regen en kou. De mannen en vrouwen lijken veel op elkaar, al zijn de mannetjes vaak iets groter. Opvallend aan berberapen is dat ze geen zichtbare staart hebben. In hun vacht zit alleen een klein stompje verborgen. Berberapen hebben wangzakken. Die gebruiken ze om voedsel in te bewaren. Zo kunnen ze het op een later moment rustig opeten. Berberapen kunnen er een flinke voorraad voedsel in hun wangzakken kwijt: er past evenveel eten in als in hun maag!

Leefgebied 

Berberapen leven in het wild in de naaldbossen van het Atlas- en Rifgebergte op de grens van Marokko en Algerije. In dit gebied kan het in de zomer ontzettend warm zijn en in de winter juist heel koud. Kijk dus niet vreemd op als je een berberaap in de sneeuw ziet!

Leefwijze

Berberapen leven in grote, sociale groepen. Gemiddeld leven er zo'n 25 dieren in een groep. Binnen de groep heerst een sterke hiërarchie. Elke aap kent zijn of haar plaats in de groep. Dat zorgt voor rust en duidelijkheid. Sommige dieren staan hoog in de rangorde, andere lager. De jongen van moeders die een hoge plaats in de rangorde hebben, hebben geluk. Zij ‘erven’ de hoge status van hun moeder. De mannetjes moeten onderling uitmaken wie er de baas is.

Gedrag

Berberapen gebruiken geluiden en gezichtsuitdrukkingen om met elkaar te communiceren. Zijn ze boos of dreigen ze naar elkaar? Dan slaan ze op de grond, staren ze naar elkaar of laten ze hun tanden zien. Ook zie je berberapen weleens ‘lipsmakken’. Zo laten ze de ander weten dat ze onderdanig zijn. Ze zeggen dan eigenlijk: ‘Jij bent de baas’. Verder vlooien berberapen heel wat af. Niet omdat ze écht vlooien hebben, maar om vriendschappen met elkaar te onderhouden. Ze vlooien elkaar trouwens ook als ze iets van de ander nodig hebben, als een soort ruilmiddel. Overigens is vlooien voor berberapen ook gewoon een lekkere, ontspannen bezigheid met een hygiënische functie om elkaars vacht schoon te houden.

Voortplanting

Berberapen kennen een paarseizoen en geboorteseizoen. De baby’s komen met een heel dunne en donkere vacht ter wereld. Pas na een paar maanden wordt hun vacht lichtbruin. Je herkent de baby's direct aan hun gerimpelde gezichtjes met flaporen. Ook hebben ze een klein staartje (een soort stompje) dat al snel in hun vacht verdwijnt. De eerste weken na de geboorte dragen de moeders hun jongen mee op hun buik. Daarna verhuizen de kleintjes naar moeders rug. Berberapenjongen drinken ongeveer een jaar bij hun moeder. Gelukkig hoeven de moeders de opvoeding niet helemaal voor hun eigen rekening te nemen: andere vrouwtjes uit de groep mogen ook weleens oppassen.

In een groep berberapen krijgen baby’s heel veel belangstelling van de andere dieren in de groep. Elke dier wil zo’n kleintje wel vasthouden of meedragen. Bij berberapen werkt het namelijk zo: draag je een baby bij je, dan mag je opeens dingen die je anders niet mag, zoals in de buurt van de dominante dieren zitten of een lekker hapje pakken. Als de mannen drie tot vier jaar oud zijn, verlaten ze de groep waar ze geboren zijn. Ze sluiten zich dan aan bij een andere groep. Vrouwtjes blijven in principe hun leven lang in hun geboortegroep. Vanaf ongeveer vier jaar zijn ze geslachtsrijp en kunnen ze zelf voor jongen zorgen.

Situatie in het wild

Vroeger kwamen berberapen voor in grote gebieden in Noord-Afrika en in delen van Europa. In de loop der jaren zijn veel stukken van hun leefgebied helaas verdwenen, door bijvoorbeeld houtkap. Ook zijn er mensen die illegaal handelen in berberapen. Tegenwoordig vind je berberapen daarom alleen nog in kleine stukken bos en struikgewas in de berggebieden bij Marokko en Algerije.

In Apenheul

De berberapen in Apenheul lopen los tussen de bezoekers. In het Berberapengebied geven we een sfeerimpressie van het Atlasgebergte: hun oorspronkelijke leefgebied in het wild. De berberapen hebben hier geen binnenverblijf. Dag en nacht, 365 dagen per jaar, brengen ze gewoon buiten door. Hun dikke (winter)vacht beschermt ze prima tegen regen én kou, zelfs in de Hollandse winter! In het gebied is ook een klein vijvertje te vinden. Op warme dagen spelen vooral de jonge berberapen hier graag in. En dat is best bijzonder, want de meeste apen houden niet zo van water.

Fokprogramma  

Apenheul is onderdeel van het Europese fokprogramma (EEP) voor berberapen. Door samen te werken met andere internationale dierentuinen houden we een genetisch gezonde en demografisch stabiele populatie van deze soort in dierentuinen in stand die als reservepopulatie dient.

Leuke weetjes

  • Berberapen hebben zitbotten en eeltvlakken op hun billen. Niet voor niets kunnen berberapen zelfs zittend op een tak slapen.
  • Berberapen zijn de enige apen die in Afrika ten noorden van de Sahara leven.